
یکی از مسائل بسیار مهم پیش روی بشر امروزی بحث تأمین امنیت غذایی است که با رشد روزافزون جمعیت اهمیت بیشتری پیدا کرده است. یکی از کالاهای اساسی در سبد هزینه های خانوار ایرانیان گوشت قرمز است که در دهه اخیر کمبود مراتع و مشکلات تولید آن از سویی و وابستگی شدید به واردات این محصول از سوی دیگر باعث گرایش تمایالت مصرفی مردم به سمت تولیدات طیور و به خصوص گوشت مرغ شده است. بالابودن میزان پروتئین، ضریب هضم آسان، افت کم در کشتارگاه ها و محدودبودن بیماری قابل انتقال، تمایل به مصرف گوشت مرغ را دوچندان کرده است. روند افزایش تولید گوشت مرغ در طی دهه های گذشته به واسطه نقش و اهمیت گوشت طیور در تغذیه انسان و قیمت کم آن بسیار سریع بوده است. تولید گوشت مرغ در جهان در سال 1995 معادل 47 میلیون تن بوده که این رقم در سال 2018 به بیش از 120 میلیون تن افزایش یافته است. طی دو دهه گذشته، تولید گوشت مرغ سالانه رشدی 6 درصدی داشته است. چنین روند رشدی در تولید گوشت قرمز و دیگر گوشت ها اتفاق نیفتاده است. تولید گوشت قرمز در سال 1995 ،معادل 50 میلیون تن بوده که این رقم در سال 2016 به 60 میلیون تن رسیده است که نشان از افزایش کمتر از ۱ درصدی در طی دو دهه گذشته است. بنابراین گوشت مرغ در مقایسه با دیگر فراورده های گوشتی به دلیل هزینه های پایین قیمت تمام شده و توان خرید مصرف کنندگان اهمیت زیادی پیدا کرده است. نگاه به حجم تولید این محصول نیز حاکی از این مطلب است، به طوری که در سال 2020، معادل 2/37 درصد از مجموع منابع تولید گوشت جهان را گوشت مرغ به خود اختصاص میدهد.
همگام با افزیش روند تولید گوشت در دنیا، تولید گوشت در ایران نیز چنین رخدادی را تجربه کرده است. صنعت مرغداری یکی از صنایع شاخص در زیرگروه کشاورزی است و حجم سرمایه گذاری در صنعت مرغداری ایران، پس از صنعت نفت و پتروشیمی، بالاترین است و سهم زیادی را در تولید ناخالص ملی و اشتغالزایی به خود اختصاص میدهد. بررسی روند رشد صنعت مرغداری در کشور، طی دهه اخیر نشان داد که صنعت پرورش مرغ گوشتی و مرغ تخمگذار از لحاظ کمی به ترتیب با میانگین رشد سالانه 17/6 و 07/4 درصدی مواجه بوده است. میزان پرورش انواع مرغ در ایران در سال، نوع مرغ، تعداد برحسب قطعه جوجه گوشتی بیش از ۱میلیارد و ۲۰۰میلیون قطعه، مرغ تخمگذار 75میلیون قطعه، مرغ مادر گوشتی 12میلیون قطعه، مرغ مادر تخمگذار 500هزار قطعه، ایران با تولید بیش از ۲ میلیون تن گوشت مرغ رتبه هفتم دنیا را دارد و 85/1 درصد کل تولید گوشت مرغ دنیا را به خود اختصاص میدهد. مصرف سرانه گوشت مرغ در ایران در سال 2016 ،معادل 06/23 کیلو بوده است و از این حیث در رتبه دوازدهم دنیا قرار دارد. سرانه مصرف گوشت مرغ در دنیا 35/13 کیلوگرم است. افزایش تولید گوشت مرغ در ایران به دلایل زیر است
_ افزایش تولید مرهون افزایش تقاضای داخلی است که این تقاضا ناشی از تغییر فرهنگ ذائقه تغذیه ای مردم، رشد روزافزون جمعیت و افزایش درآمد سرانه است؛
_ کالاهای جانشین گوشت مرغ قیمت بیشتری نسبت به آن دارند و گوشت مرغ ارزانتر از سایر گوشتهاست؛
-گوشت مرغ در مقایسه با گوشت قرمز سالمتر است
_ تولید گوشت قرمز در کشور با محدودیتهای منابع آبی مواجه است و موجب تخریب مراتع میشود؛ _ بازگشت سریع سرمایه در صنعت طیور نسبت به سایر فعالیتهای دامی و افت کم لاشه پس از کشتار در این صنعت است. همین دلایل سبب شده است گوشت مرغ از حالت لوکس خارج شود و به عنوان کالای اساسی در سبد خانوارها قرار گیرد.
باتوجه به نیاز جامعه، همگام با توسعه کمی صنعت طیور، توسعه کیفی نیز باید در دستور کار قرار گیرد. بازده و بهره وری امکانات از دیدگاه تولیدکنندگان، و نیز بهبود ارزش غذایی و کیفیت لاشه، سلامت گوشت تولیدی، کاهش چربی های مضرو عاری بودن آنتی بیوتیک از منظر مصرف کنندگان باید موردتوجه جدی واقع شود.